بخشی از متن پاورپوینت ابن‌ثلجي :
پاورپوینت ابن‌ثلجي ابوعبدالله محمد بن شجاع
ابن ثَلْجی, ابوعبدالله محمدبن شجاع (181-266ق/797- 880م), فقیه و محدث حنفی در بغداد می‌باشد.
فهرست مندرجات
2 - مشایخ
3 - شاگردان
4 - اعتقاد به مخلوق بودن قرآن
5 - خصوصیات
6 - مذهب
7 - وفات
8 - آثار
9 - فهرست منابع
10 - پانویس
11 - منبع
وجه تسمیه
علت اشتهارش به ثلجی انتساب وی به جدش (ثلج) است.
[1] سمعانی, عبدالکریم, الانساب, ج3, ص144, به کوشش عبدالرحمان معلمی یمانی, حیدرآباد, 1383ق/1963م.
مشایخ
او فقه را نزد حسن بن زیاد لؤلؤی آموخت و از پیشوایان فقهی زمان خود شد
[2] ابن تغری بردی, النجوم, ج3, ص42.
, از یحیی بن آدم, اسماعیل بن علیه, ابی اسامه, وکیع, عبیدالله ابن موسی و محمد بن عمر واقدی حدیث نقل کرده است.شاگردان
از میان کسانی که از ابن ثلجی نقل حدیث کرده‌اند می‌توان از یعقوب بن شیبه و نوه‌اش محمد بن احمد, عبدالوهاب بن ابی حیه, عبدالله بن احمد بن ثابت بزاز نام برد.
[3] خطیب بغدادی, احمد, تاریخ بغداد, ج5, ص305, قاهره, 1349ق/1930م.
اعتقاد به مخلوق بودن قرآن
در روزگار ابن ثلجی بحث حدوث و قدم قرآن به شدت در میان مسلمانان مطرح بود و بنابر روایت ذهبی
[4] ذهبی, محمد, میزان الاعتدال, ج3, ص578, به کوشش علی محمد بجاوی, قاهره, 1386ق/1966م.
وی به مخلوق بودن قرآن اعتقاد داشت, ولی همو در جای دیگر ,[5] ذهبی, محمد, سیر اعلام النبلا , ج12, ص380, به کوشش شعیب ارنؤوط و صالح سمر, بیروت, 1404ق/1984م.
می‌گوید که ابن ثلجی در این مسأله نظر خاصی نداشت.خصوصیات
ابن ثلجی به زهد و پارسایی و مهارت بسیار در فقه و حدیث ستوده شده است,
[6] ابن ابی الوفا , عبدالقادر, الجواهر المضیئه, ج2, ص60, حیدرآباد دکن, 1332ق/ 1914م.
ولی قواریری, ابوالفتح ازدی,[7] ابن جوزی, عبدالرحمان, الضعفا و المتروکین, ج2, ص70, به کوشش ابوالفدا عبدالله قاضی, بیروت, 1986م.
ابن عدی[8] ابن عدی, عبدالله, الکامل فی ضعفا الرجال, ج1, ص2293, بیروت, 1405ق/ 1985م.
و ذهبی[9] ذهبی, محمد, العبر, ج1, ص382, به کوشش محمد زغلول, بیروت, 1405ق/ 1985م.
او را غیر ثقه دانسته‌اند.مذهب
به گفته ابن ندیم
[10] ابن ندیم, الفهرست, ج1, ص259.
او به معتزله گرایش داشت., مذهب فقهی ابوحنیفه را نیز شرح و بسط داد و دلایل بسیار برای تقویت آرا و فتاوی فقه حنفی اقامه نمود. نسبت به امام شافعی نظر مساعدی نداشت, ولی به هنگام مرگ از او ستایش کرد و گفت که در مورد او از نظر خود عدول کرده است.[11] ابن عدی, عبدالله, الکامل فی ضعفا الرجال, ج6, ص2292, بیروت, 1405ق/ 1985م.
احمد بن حنبل با او سخت مخالف بود و در نکوهش او تا حد تکفیر اصرار می‌ورزید و هنگامی که متوکل, خلیفه عباسی در مورد ابن ثلجی برای تصدی امر قضا از او سؤال کرد, ابن حنبل وی را شایسته این مقام ندانست.[12] ابن جوزی, المنتظم, ج5, ص58, حیدرآباد دکن, 1357ق/ 1938م.
وفات
به گفته بغدادی
[13] خطیب بغدادی, احمد, تاریخ بغداد, ج5, ص305, قاهره, 1349ق/1930م.
ابن ثلجی در 4 ذیحجه 266ق, در حال سجده درگذشت و او را, چنانکه وصیت کرده بود, در خانه‌اش که در جوار مسجد بود دفن کردند, ابن ندیم[14] ابن ندیم, الفهرست, ج1, ص260.
تاریخ درگذشت او را 257ق ذکر کرده است.آثار
آثار ابن ثلجی عبارتند از: تصحیح الاثار ؛ النوادر فی الفروع ؛ الکبیر ؛ کتاب المضاربه
[15] ابن ندیم, الفهرست., ج1, ص260.
کتاب الکفارات